eğlence burada - sigaranın zararları

SİGARA HAKKINDA GENEL BİLGİ

Bileşiminde nikotin ve 4 bine yakın zehirli madde bulunan tütün bitkisinin kıyılmış, kurutulmuş ve kullanılmaya hazır duruma getirilmiş yaprağından sigara yapılır. Tohumu son derece küçük olduğu için önce fideliğe ekilen tütün sonra tarlaya aktarılır. Tütünün anayurdu Amerika’dır.Avrupa’ya Amerika’nın keşfi ile gelmiştir. Kuzey Amerika,Meksika ve Haiti’de yerliler mabetlerde yakarak dumanını çekerlerdi. Kolombos ve arkadaşları 1511’de Petrus (Tabaccos) ismiyle İspanya ve Portekiz’e soktular. 1560 senesinde Fransa Büyükelçisi Jean Nicot Fransa Sarayı’na şifa verici bir bitki olarak tütün tohumlarını soktu.Tütün Fransa’dan Almanya’ya,daha sonra da bütün dünyaya yayılmıştır.Nicot’un ününe izafeten tütünün içindeki zehire Nikotin adı verildi.

Tütün tohumu Osmanlı Devleti’ne (1605-1606) senesinde yabancı gemilerle getirilerek,ilk tütün ekimi Selanik vilayetinin Yenice-Vardar kasabasında yapıldı. Dördüncü Murat zamanında tütün yasaklandı.1862’de tütün ithali serbest bırakıldı ve tekel altına alındı. Bilahare tekrar ithali yasaklandı. 1874’de yurt içinde istihsali serbest bırakıldı. Türkiye’de 600 bin civarında aile (2.5 milyon kişi)nin geçimini tütün ekimi sağlamaktadır. Dünya genelinde 1 milyar 360 milyon, ülkemizde ise 22 milyon insan (çoğunluğu gençler olmak üzere) sigara kullanmaktadır. Bunların büyük bölümü de bağımlı (tiryaki) dır.

Tüketimi özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde giderek artan sigara illeti ile mücadele konusunda düzenlenen bir panelde konuşan Prof.Dr.Asaf Ataseven, bakın tütünü nasıl tarif ediyor: “Tütün, yapraklarında tanen, zamk, nişasta ,reçine ve alkoloidler bulunan bir bitkidir.Bu alkoloidler içinde miktarı en fazla olan nikotin alkoloididir. Nikotin sulfat tuzları, tarımda böcek öldürücü olarak kullanılır. Nikotin zehirli bir madde olduğu için tıpta kullanılmamıştır ve bir ilaç değildir.5-6 damla nikotin zerkedilen bir köpek derhal ölür.Gene bir paket sigaranın ihtiva ettiği nikotin bir insana zerkedilse,insanı öldürebilir.Günlük hayatta sigara aralıklarla içildiği ve zehirli maddelerin önemli bir kısmı ağızdan çıkan dumanla dışarı atıldığı için öldürmüyor.”

SİGARANIN SAĞLIĞA ZARALARI

Beyin tümörlerinin %99’u, Beyin kanamalarının %85’i, Akciğer kanserlerinin %90’ı, Gırtlak kanserlerinin %99’u sigara kaynaklıdır. Sigara içenlerde kırmızı küreciklerin oksijen taşıma kapasitesi 1/6 ilâ 1/3 oranında azalır. Sigara içenlerin vücuduna %15 ilâ %33 daha az oksijen girmektedir. Bu en önce beyin ve kalbin harabiyeti demektir. Tütün dumanında 4000 adet zararlı madde vardır. Sigara içen kadınlar içmeyen kadınlardan 15 yaş fazla ihtiyarlamaktadır. Sigara içen annelerin çocukları,oksijen azlığı sebebiyle geri zekalı olur. Tiryaki hanımların çocuklarında sakatlık ihtimali %65 gibi ciddi bir çizgidedir. Sigara içen kadınlarda kısırlık 10 kat fazladır. Erken doğum ve düşüklerin %80’inin sebebi sigaradır. Dünya ülkelerinde çıkan yangınların %70’inden sigara sorumludur. Sigaranın sebep olduğu ölümler, diğer uyuşturucularınkinden 13 kat fazladır. Sigara içenlerde ani ölüm, içmeyenlere oranla 10 kat fazladır. 45-50’nin altındaki erkeklerde koroner (kalp)den ölenlerin %80’i sigara kaynaklıdır.

Tütündeki radyoaktif, kurşun ve polonium, radyoaktif parçalar olarak hücreleri mahvetmektedir. Bacak damar tıkanıklıklarının %90’ı sigaradandır. Günde 1 paket sigara içenlerin vücudunda 20 yılda 7 kg. is ve katran birikimi olmaktadır.

SİGARANIN TOPLUMA ZARARLARI

Tütün içiminin Avrupa’da 1559 yılında başladığı ve buraya 1556’da Amerika’dan geldiğini daha önce söylemiştik. Kâtip Çelebi’ye göre tütün 1601 tarihinde İngilizlerin eliyle İstanbul’a gelmiş ve bazı göğüs hastalıklarına iyi geldiği rivayetiyle(söylentisiyle) hızla yayılmıştır. Zamanın cerrahlar şeyhi İbrahim Efendi tütün aleyhine fetva vermiş, daha sonra ise IV. Murat tütünü yasaklamıştır.1690 yılında kendisi bir tütün müptelası olan Şeyh’ül-İslam Bahayi Efendi helal olduğuna dair fetva vermiştir. 17. yüzyıldan itibaren tütün yaygınlaşmış, 19.yüzyıldan itibaren de ince kağıda sarılarak (sigara halinde) kullanılmıştır.

Tütün alışkanlığı dünyada görülen en yaygın alışkanlıktır. Dünya Sağlık Teşkilatı’nın yayınlarına göre kişi başına en fazla tütün tüketen ülkelerin başında Türkiye gelmektedir. Sigaranın zararları geç anlaşılmış ve ondan sonra aleyhine kampanyalar başlatılmıştır. Ancak ekonomik ve politik nedenlerle hükümetler yeterince ilgilenmediğinden istenen neticeler alınmamaktadır.

Dünya Sağlık Teşkilatı sigara içmeyi salgın bir hastalık (epidemi) olarak nitelemektedir.Teşkilatın bu değerlendirmesi 30yıllık bir sürede gerçekleştirilen 8 büyük araştırmanın sonuçlarına dayanmaktadır. Bu projelerde 2 milyona yakın insan ve 290 bin kadar ölüm vak’ası tetkik edilmiştir. Tütün dumanında binden fazla madde bulunmaktadır.Bunlar arasında insana zararlı olanların bir kısmı şunlardır:

Nikotin: Muhtemelen alışkanlık oluşumuna yol açmaktadır.Sinir sistemini uyarıcı ve baskılayıcı etkileri,ayrıca kalp-damar sistemine zararlı tesirleri bulunmaktadır.
Kansorejen Maddeler: Tütün dumanındaki kimyasal maddelerin bir çoğunun kanser yapıcı olduğu anlaşılmıştır. Bunlar arasında nitrozaminler,benziprenler,fenoller,hidrokarbonlar önemlidir.
İrritan(tahriş edici)Maddeler: Solunum yollarında daralmaya sebep olurlar. Solunum yollarının yabancı maddelerden, kirlerden, mikroplardan temizlenmesinde çok önemli rolü olan “titrek tüylü epitel tabakası”nın bozulmasına ve aşırı müküs ifrazatına sebep olurlar.
Karbonmonoksit: Tütün dumanında %1 ilâ %5 kadar bulunabilen bu madde, kanda karboksihemağlobin artışına yol açarak oksijenin taşınmasını aksatmaktadır.Buna bağlı olarak doku ve organların beslenmesi bozulur, kişinin iş kapasitesi azalır. Karbonmonoksit ayrıca,kandaki C vitamininin azalmasına yol açar.

Sigara içmek bir alışkanlık olmasının ötesinde bir kitle zehiridir. Sadece kendi zararıyla kalmaz, aynı zamanda daha zararlı alışkanlıklara da sürükler. Esrar gibi bir takım zararlı maddeleri muhafaza eder. Sigara içenlerde alkol ve uyuşturucu kullanma eğilimi daha fazladır. Eroin ve diğer uyuşturucu alışkanlıkları genelde sigara ile başlamaktadır. Sigara irade zayıflaması, tembellik ve rehavete alıştırır. Biraz keyif verir, fakat bu keyfi kısa zamanda çok fazlasıyla götürür.Rûhî gerginlik ve sıkıntıyı azaltmak için bir anlık içilen sigara, zamanla rûhî bir alışkanlık ve davranış biçimi olmaya başlar.Kesildiği zamanlar sıkıntı artar, zihnî faaliyetler zayıflar,yorgunluk, bitkinlik, iştahsızlık,uykusuzluk,baş ağrısı belirtileri kendini göstermeye başlar. Bunlar sigara eksikliği belirtileridir ve artık kişi sigaraya bağımlı haline gelmiştir. İrade dışı bir şeye bağımlı olma hali sigaranın yol açtığı zararların başında gelmektedir.

Sigara, erken ölüm ve hastalıkların önlenebilir en önemli sebebini oluşturmaktadır.Bu alışkanlık milyonlarca kişinin hayatını kaybetmesine ve çok daha fazlasının sakat kalmasına yol açmaktadır.Sigara büyük ölçüde vücudu etkilemekte ve pek çok hastalığa sebep olmaktadır.Bu hastalıklar arasında sigarayla ilişkisi net olarak belirlenmiş olanları şöyle sıralayabiliriz:

Kanser
Kalp-Damar Sistemi hastalıkları
Solunum Sistemi hastalıkları
Sindirim Sistemi hastalıkları

Çabuk ulaşılabilir olması sebebiyle gençler arasında sigara içmek oldukça yaygındır. Gelişmiş ülkelerde 12-17 yaş arasındaki her beş ergenden birinin sigara tiryakisi olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde ise bu oran daha yüksektir. Sigara kullanımı başlı başına zarardır.Gençler için ise adeta mayınlı bir tarladır.Şu gerçeği de unutmayalım:Sigara içen gençler aynı zamanda alkol ve uyuşturucu bağımlılığına yatkın kişiler haline gelmektedir.Çünkü sigara,kişinin öteki kötü alışkanlıklara karşı direncini de azaltmaktadır. Aslında sigarayı ilk içen genelde haz almaz, ancak ısrarla kullandığında bir süre sonra zevk duyar. Bazıları sadece meraktan sigaraya başlar, içmekle büyüdüklerini ve havalı olduklarını zannederler.Derken, ardından bağımlılık gelir.

GENÇLİK VE SİGARA

Çocuğunun sigaraya başlamasını istemeyen anne-babanın başta kendisinin kullanmaması gerekir.Elindeki sigarayla oğluna nasihat eden babanın etkisinin ne derece olacağına siz karar verin. Çocuklara sigaranın zararlarından ve bağımlılıktan kurtulmanın zorluğundan bahsetmekte yarar vardır. Çocuğunuzun sigara içip içmediğini araştırmalı,bu konuda meraklı olmalı ve fakat onu sıkboğaz da etmemeniz gerekir. Sigaraya gençlik döneminde alışmayan birinin tiryaki olması zordur. Çünkü sigara içenlerin %95’i sigaraya 21 yaşına kadar başlamışlardır.   Çocuğumuzun sağlıklı, mutlu ve kendinden emin bir hayata adım atmasını sağlamanın en önemli yolu, ona kendini iyi hissettirecek şeylerden söz etmenizdir. Kendilerini sevmeye başlamaları onları sağlıklarına kavuşturacaktır. Bedenimizin de bir emanet olduğunu, kendimizi seviyorsak onu korumamız gerektiğini bilmelidir. Evde ve yanınızda sigara içmesine kesinlikle müsaade etmeyin. Aslında bu bir Anadolu geleneğidir ve çok mâkul sebeplere dayanır. Son olarak ona verdiğiniz cep harçlığı hakkında bir kez daha düşünün.Acaba harçlığı fazla mı gelmektedir?Öyle ise azaltılmasında fayda vardır.

        SİGARANIN EKONOMİK ZARARI

Tütün ya da sigara içiminin sağlığa olan zararları yanında ekonomiye olan zararları da azımsanmayacak boyuttadır. Bu alışkanlık sebebiyle oluşan ekonomik kayıpları iki grupta toplamak mümkündür: Doğrudan ve dolaylı kayıplar. Amerika’da yapılan hesaplara göre sigaranın sebep olduğu doğrudan kayıplar yılda yaklaşık 15 milyar dolar,dolaylı kayıplar ise 35 milyar dolardır. Tütün üretimi sırasında zararlı ot ve böcekleri öldürmek amacıyla kullanılan pestisit ve insektisitlerin gerek çevreye, gerekse çalışan

tarım işçilerinin sağlığına ciddi zararlar verdiği bilinmekte ve bu yolla oluşan dolaylı ekonomik kayıpların tutarı ne yazık ki hesaplanamamaktadır. Sigara içimi dışında tütün üretimi sırasında oluşan bazı ekonomik kayıpların varlığı da söz konusudur...Bu kayıpların başında ormanların ve tarıma elverişli alanların,tütün üretimi için tahribi ile bilinçsizce kullanılan tarım ilaçlarının yarattığı tehlikeler gelmektedir.

Daha basit bir deyimle üretilen her 15 paket sigara için Üçüncü Dünya Ülkeleri’nde iki ağaç yakılarak yok edilmektedir. Ülkemizde şu anda 1 paket sigara ortalama 1 milyon.Günde 1 paket içen için ayda 30 milyon.Yılda en az 360 milyon TL.30 yılda yaklaşık 11 milyar TL. Bu para çalıştırıldığı taktirde yine en az 25 ilâ 30 milyar TL...emekli olan vatandaş için uygun bir daire...Dilerse oturur,dilerse kiraya verir ve güzel bir gelir kapısı açmış olur. Bu mâlî meblağ,tiryakinin sadece sigaraya ödediği ve aile gelirinin her ay en az %15’ini götüren fuzûlî bir masraf kapısıdır.Bu fuzûlî masraf ayrıca 3 zarara sebep olmaktadır:

Bu gider,aile efradının eksik beslenmesine sebep olmaktadır.
Bu masrafla tiryaki;kendisine,aile fertlerine ve kapalı yerlerde diğer insanlara hastalık ve bu yolla akla gelmedik tedavi masrafları yüklemektedir.
Tiryaki erkek ve kadınlar doğan ve doğacak nesillere de,parasal hesabı yapılamayacak sayısız zararlar vermektedirler.

Sigara içen bir kişi çalıştığı firmaya yılda 4 bin 600 dolar ek yük getirmektedir.Amerikan İşçi Sağlığı Örgütü,sigara içen bir kişinin çalıştığı firmaya ek maliyet yüklediğini,bu maliyetin içinde sigara dumanının çevreye verdiği zararın yanı sıra,çalışan kişinin sigara içmekten doğan hastalık giderlerinin de bulunduğunu saptadı. Firmalar bu tespitten sonra, çalışanlar için sigara içme yerleri yaptırma yerine,onları sigara içmekten alıkoyacak yöntemleri bulmak için çaba sarfetmeye başladılar. Bu arada bazı işyerleri İşçi Sağlığı Örgütü’nün bulgularını gerekçe göstererek çalışanlara,çalıştıkları süreler içerisinde sigara içmeyi yasak ettiler. Sigaranın ülkemizde halk sağlığına verdiği zarar,her yıl sağlanan kârın tam dört katıdır. Bunlar sağlık masraflarına dayalı bulgulardır.Gerçekte sigaradan her yıl meydana gelen 160 bin ölüm, bundan çok daha fazla insana getirdiği ömür boyu süren hastalık ve sakatlıklar ve de sigaradan meydana gelen ölü doğumların ve düşüklerin parasal hesabı yapılamaz.

SİGARAYI NASIL BIRAKMALI

Sigaranın sayısız zararlarını bilen akıllı kişinin ilk işi şüphesiz bunu bırakma çabasına girmesidir.O halde yapılacak işleri şöylece sıralayabiliriz:

Kesin karar veriniz.Ve bu işte iradenizi sonuna kadar kullanmayı göze alınız.
Sigarayı birden bırakınız.Zîrâ deneyler birden bırakanların ve birden bırakmanın daha başarılı olduğunu göstermiştir.
Bu halde ilk iş sigara içen arkadaş ve çevrelerden kesin olarak uzaklaşınız.
Size sigarayı hatırlatan her şeyi yaşamınızdan uzaklaştırınız.
Sizde sigara arzusu uyandıran yiyecek ve içeceklerden uzak durunuz. Bilhassa sigara arzusu şiddetlenince bir bardak su içiniz.
Plânlı,ölçülü ve faal bir yaşam çizgisini benimseyiniz.
Sizi strese sokacak konulardan ve tartışmalardan uzak durunuz.
Boş zamanlarınızda sportif faaliyetlere hiç olmazsa uygun yürüyüşlere iltifat ediniz
Mümkünse birkaç arkadaşla grup halinde bırakınız ve bu savaşta mistik ve manevi duygularınızı da devreye sokunuz.

SİGARAYI BIRAKTIKTAN SONRA

20 dk. sonra, tansiyon normale döner.

1 gün sonra, kalp krizi riski azalmaya başlar.

2 gün sonra, nikotin vücuttan atılmaya başlar.

2 hafta sonra, spor yapmak kolaylaşır.

1 ay sonra, ciğer kapasitesi %30 artar.

1 yıl sonra, kalp krizi riski %50 azalır.

3 yıl sonra,kalp krizi riski hiç sigara içmemiş insanlarla aynı olur.

Gence söyleyeceğiniz, sigara, uyuşturucu ve alkolden uzak durmasının tek emin yol olduğudur. Merak veya denemek amacıyla dahi yaklaşmamalıdır.
Ebeveynin bu maddeleri kullanmayarak çocuklarına iyi örnek olması şarttır.
Alkol kullanımı için gence müsamaha edilmemeli,bu konuda kesin kararlı olunmalıdır. Gerekirse sert davranarak onu tehlikeden korumalıdır.
Problem varsa ruh hekiminden yardım alınmalıdır.

sigara, sigaranın zaraları,zararlı alışkanlıklar,